Veelgestelde vragen

Het idee voor het Tribunaal komt voort uit frustratie over de aanhoudende straffeloosheid voor moorden op journalisten, en het gebrek aan actie van staten - ondanks hun verplichting om journalisten te beschermen en deze misdaden te onderzoeken. Het alarmerende aantal journalisten dat wordt vermoord vanwege hun werk, en het gebrek aan gerechtigheid in de meeste van deze zaken, vormen wereldwijd een bedreiging voor persvrijheid. Hoewel er veel succesvolle initiatieven zijn die reageren op acute bedreigingen voor journalisten, blijft het structurele probleem van straffeloosheid bestaan. In veel gevallen is het onmogelijk om staten via de rechter ter verantwoording te roepen voor het niet nakomen van deze verplichtingen. Bovendien is het in de meeste rechtsstelsels moeilijk om staten niet alleen voor individuele gevallen, maar ook voor het patroon van een gebrek aan bescherming van journalisten en onderzoek voor geweld tegen journalisten, verantwoordelijk te houden. Om actie tegen dit systematische probleem in gang te zetten en de verplichtingen van staten te onderstrepen, zijn we dit Tribunaal begonnen.

Wij zijn ervan overtuigd dat gerechtigheid de norm moet worden. Het People’s Tribunal on the Murder of Journalists biedt daarom een platform waar degenen die worden getroffen door straffeloosheid zich kunnen uitspreken. Dit betreft de familieleden van vermoorde journalisten, maar ook hun collega's die vaak worden geconfronteerd met bedreigingen en intimidatie omdat ze proberen de waarheid boven tafel te krijgen. Om staten ter verantwoording te roepen en de weg naar gerechtigheid te vergemakkelijken, wil het People’s Tribunal ook een nauwkeurig dossier opbouwen van zaken waarin de moord op een journalist nog steeds niet goed onderzocht is. Ten derde maakt het People’s Tribunal, door middel van zijn mandaat en focus op peoples' rights, een discussie mogelijk over straffeloosheid als een structureel probleem. We hopen dat het door het onafhankelijke oordeel van het People’s Tribunal gemakkelijker wordt om staten aansprakelijk te stellen voor het patroon van handelen en nalaten dat straffeloosheid in stand houdt.

De openingszitting van het People’s Tribunal introduceerde het probleem van straffeloosheid voor moorden op journalisten. De Aanklager hoort getuigen en presenteert bewijs voor wereldwijde patronen, de rol van staten bij het voortduren van straffeloosheid van moorden op journalisten, en de impact van straffeloosheid op de toegang tot informatie voor journalisten en samenlevingen. De eerste hoorzitting onderzocht gerechtigheid voor moorden op journalisten in Mexico, en de moord op de Mexicaanse journalist Miguel Ángel López Velasco in het bijzonder. De hoorzitting nam plaats op 26 en 27 April 2022 in Mexico Stad. De tweede hoorzitting neemt plaats in Den Haag op 12-13 mei en richt zich op gerechtigheid voor journalisten die werden vermoord in Sri Lanka. Voor deze zitting heeft de Aanklager de zaak van de Sri Lankaanse journalist Lasantha Wickrematunge gekozen. De laatste hoorzitting wordt ook georganiseerd in Den Haag op 16 en 17 mei, en gaat over straffeloosheid in Syrië en de moord op Syrische journalist Nabil Al-Sharbaji. Voor elk van de hoorzittingen wordt een zaakdossier samengesteld. Tijdens de hoorzittingen presenteert de Aanklager haar bewijsmateriaal en hoort zij getuigen en deskundigen. Bij elk van de hoorzittingen is een delegatie van rechters aanwezig. Tijdens de slotzitting op 20 juni 2022 zullen de rechters hun voorlopige oordeel presenteren.

De openingszitting van het People’s Tribunal vond plaats op 2 november 2021 in Den Haag. De hoorzitting begon met een keynote-toespraak door Baroness Helena Kennedy van de Shaws QC waarna een reeks getuigenverklaringen volgde. Journalisten Maria Ressa, Pavla Holcová en Jeroen Akkermans getuigd over bedreigingen voor journalisten en de impact van straffeloosheid op journalistieke gemeenschappen. Matthew Caruana Galizia en Hatice Cengiz hebben gesproken over de obstakels die ze tegenkomen in hun zoektocht naar gerechtigheid voor respectievelijk Daphne Caruana Galizia en Jamal Khashoggi. Raissa Carillo en Karinna Moskalenko hebben een getuigenverklaring afgelegd over hun ervaringen met straffeloosheid als procesadvocaten. Ten slotte waren er deskundigen-getuigenverklaringen van de speciale VN-rapporteur voor de bevordering en bescherming van het recht op vrijheid van mening en meningsuiting, van het Committee to Protect Journalists en Reporters Without Borders. Voor de Mexico Case Hearing waren getuigen onder meer gerenommeerde onderzoeksjournalisten Anabel Hernández, Jorge Carrasco en Adela Navarro, juridisch expert Sara Mendiola van Propuesta Civica, federaal aanklager Laura Borbolla Moreno, en journalist en activist Griselda Triana, de weduwe van journalist Javier Valdez (1967- 2017). Voor de hoorzitting in Sri Lanka zijn onder meer getuigen: voormalig speciaal VN-rapporteur Juan Mendez, activist Sandhya Eknaligoda en de vice-voorzitter van het panel op hoog niveau van juridische deskundigen inzake mediavrijheid, Catherine Amirfar. Technische getuigen en casusgetuigen zullen nieuw bewijsmateriaal presenteren over de toeschrijving van het misdrijf. De hoorzitting vindt plaats in samenwerking met het Center for Justice & Accountability. Voor de hoorzitting over Syrië zijn onder meer getuigen: journalist Hala Kodmani, journalist, advocaat en directeur van het Syrian Centre for Media and Freedom of Expression Mazen Darwish, en journalist Paul Conroy. Tijdens de hoorzitting worden reproducties getoond van de kledingresten waarop Nabil Al-Sharbaji en zijn medecelgenoten hun namen schreven en hun ervaringen documenteerden tijdens hun detentie in de militaire luchthavengevangenis van Mezzeh. De hoorzitting wordt bijeengeroepen in samenwerking met het Syrian Centre for Media and Freedom of Expression.

Het juridische kader van het People’s Tribunal is gebaseerd op het internationale mensenrechtenkader, met name het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR). De Aanklager heeft haar aanklacht ook gebaseerd op het recht op informatie zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van Volkeren (het Algiers CHarter). Waar van toepassing zal de Aanklager deze normen aanvullen met relevante normen en jurisprudentie uit regionale mensenrechten systemen.

De beschuldigingen die de Aanklager in de aanklacht formuleert, zijn gebaseerd op de internationale mensenrechtenwetgeving en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De Aanklager zal daarom geen normen uit nationale rechtssystemen toepassen.

Een People’s Tribunal is een vorm van grassroots gerechtigheid, waarbij maatschappelijke organisaties een volkerentribunaal oprichten. Het concept is gebaseerd op het beroemde Russell-tribunaal van 1966, dat de Amerikaanse regering ter verantwoording riep voor oorlogsmisdaden in Vietnam. Verschillende andere intellectuelen, waaronder Jean Paul Sartre en Leilo Basso, namen deel aan het tribunaal en het initiatief was het begin van een lange traditie waarbij maatschappelijke organisaties een People’s Tribunal organiseren voor kwesties waarbij regeringen niet zorgen voor gerechtigheid. De meeste People’s Tribunals worden georganiseerd om staten verantwoordelijk te houden voor schendingen van het internationaal recht. Zij doen dit door het publiek bewust te maken en legitiem bewijsmateriaal te genereren. People’s Tribunals kunnen er ook voor zorgen dat slachtoffers gehoord worden en dat hun verhalen worden vastgelegd. De vorm van elk People’s Tribunal hangt af van de doelstellingen - sommige zijn vergelijkbaar met waarheidscommissies, terwijl andere de formele gerechtelijke procedures nabootsen.

Nee. People’s Tribunals worden opgericht door actoren uit het maatschappelijk middenveld en hebben daarom geen formeel gerechtelijk gezag. Het People’s Tribunal richt zich daarom niet op individuele strafrechtelijke aansprakelijkheid en kan geen juridisch bindende beslissingen nemen. In plaats daarvan ontleent het zijn legitimiteit aan zijn procedurele integriteit, transparantie en de betrokkenheid van internationaal erkende advocaten en experts.

De People’s Tribunal on the Murder of Journalists wordt georganiseerd in samenwerking met het Permanent People’s Tribunal (PPT). Het PPT is een in Rome gevestigde organisatie die is ondergebracht onder de Leilo Basso Foundation; Leilo Basso was een van de oprichters van het eerste Russell-tribunaal. De PPT organiseert People's Tribunals in de traditie van de Russell-Tribunalen. Deze tribunalen houden zich zoveel mogelijk aan de procedurele normen, leveren hoogwaardige juridische analyses en adviezen en zijn daardoor in staat een voorbeeldfunctie te vervullen. Zij hebben geen formeel juridisch gezag en ontlenen hun macht daarom aan het openbare karakter van de procedure, de deelnemers en de integriteit van de procedures. Tijdens het People’s Tribunal on the Murder of Journalists houdt de PPT toezicht op de selectie van rechters en stelt zij de aangeklaagde staten formeel op de hoogte.

De rechters van het People’s Tribunal zijn onafhankelijk gekozen door het Permanent People’s Tribunal (PTT). Tijdens het People’s Tribunal zullen zij onafhankelijk van de Aanklager opereren en hun oordeel formuleren. Het PTT nodigt de drie aangeklaagde staten uit om gebruik te maken van hun recht op verdediging, en benoemt een raadsman in de slotzitting als de betrokken staten niet van dit recht gebruik maken.

Het team van de Aanklager is gevormd in samenwerking met Guernica 37 International Law Chambers. De hoofdaanklager is Almudena Bernabeu, die zal worden bijgestaan door Sir Howard Morrison, QC. Het team van de aanklager houdt toezicht op de verzameling van bewijsmateriaal voor elke hoorzitting, hoort getuigen en leidt de procedure tijdens de hoorzittingen.

Het panel van rechters is onafhankelijk benoemd door het Permanent People’s Tribunal (PTT). Het panel bestaat uit internationaal erkende juristen, journalisten en mensenrechtenexperts. De panelleden zijn: Eduardo Bertoni, Marina Forti, Gill H. Boehringer, Mariarosaria Guglielmi, Helen Jarvis, Nello Rossi, Kalpana Sharma, Philippe Texier and Marcela Turati Muñoz.

Het Permanent People’s Tribunal (PTT) stelt de beschuldigde staten voorafgaand aan de openingszitting op de hoogte van de aanklacht en nodigt hen uit om tijdens de slotzitting gebruik te maken van hun recht van verdediging. Indien de betreffende staten niet verschijnen, benoemt het secretariaat van het PTT ambtshalve een verdediging.

Het People’s Tribunal is onderdeel van het project ‘A Safer World for the Truth’, dat gefinancierd wordt door de Nationale Postcode Loterij.

Het People’s Tribunal is opgezet door de persvrijheidsorganiaties Free Press Unlimited, het Committee to Protect Journalists en Reporters without Borders. Over deze organisaties: Free Press Unlimited(FPU): Free Press Unlimited is een non-profit, niet-gouvernementele organisatie gevestigd in Amsterdam, Nederland. Free Press Unlimited helpt lokale journalisten in conflictgebieden om hun publiek te voorzien van onafhankelijk nieuws en betrouwbare informatie. De informatie die mensen nodig hebben om te overleven en hun eigen toekomst vorm te geven. Committee to Protect Journalists (CPJ): Het Committee to Protect Journalists is een Amerikaanse onafhankelijke non-profit, niet-gouvernementele organisatie, gevestigd in New York City, VS, met correspondenten over de hele wereld. CPJ bevordert de persvrijheid en verdedigt de rechten van journalisten. Reporters without Borders (RSF): Reporters Without Borders is een onafhankelijke NGO gevestigd in Parijs, Frankrijk. Haar buitenlandse afdelingen, haar bureaus in tien steden, waaronder Brussel, Dakar, Washington, Berlijn, Tunis, Rio de Janeiro, Taipei en Stockholm, en haar netwerk van correspondenten in 130 landen geven RSF de mogelijkheid om steun te mobiliseren, regeringen uit te dagen en invloed uit te oefenen zowel ter plaatse als in de ministeries en districten waar media en internet normen en wetgeving worden opgesteld.

Alle zittingen van het People’s Tribunal worden via een livestream opgenomen. Op de dag van de hoorzitting wordt een link naar de livestream geplaatst op de website en de social media accounts van A Safer World for the Truth.

Om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen rondom het Tribunaal, kunt u zich inschrijven voor onze nieuwsbrief: https://www.saferworldforthetruth.com/join Updates zullen ook verschijnen op ons Twitter-kanaal @SaferTruth en LinkedIn.

A Safer World For The Truth volgd de regels en richtlijnen op van de Nederlandse overheid.

A Safer World for the Truth streeft naar gerechtigheid voor misdaden die zijn gepleegd tegen journalisten. Het project bestaat uit een reeks onderzoeken naar zaken waarin een journalist werd vermoord vanwege zijn of haar werk. Door deze onderzoeken zullen nieuwe feiten en informatie over de moorden worden onthuld, wat een mogelijkheid biedt voor gerechtigheid. De informatie zal ook dienen om de verhalen over deze journalisten te vertellen via verschillende mediaproducties. A Safer World for the Truth is een initiatief van Free Press Unlimited, het Committee to Protect Journalists en Reporters without Borders. Het project wordt gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij.

Voor vragen over het People’s Tribunal kunt u contact opnemen met de griffier van het People’s Tribunal. U kunt de griffier bereik Voor meer informatie over A Safer World For The Truth, interviewverzoeken of beeldmateriaal kunt u contact opnemen met onze persvoorlichter via muller@freepressunlimited.org